Sofa rozkładana, kanapa, wersalka jest jednym z podstawowych mebli w procesie meblowania i zwykle nie można jej zastąpić. Przyjrzyjmy się zatem ich historii. Historii długiej, troszkę egzotycznej i koniec końców bardzo ciekawej.
Zamierzchła historia-czyli Mieszko i Leonardo da Vinci tego pamiętać nie mógł-czyli biesiada w namiocie.
Już w głębokiej starożytności wschodni władcy polegiwali na bogatych tronach mogących być pierwowzorem dzisiejszych sof. Badacze sądzą że zwyczaj ten wywodził się z koczowniczych tradycji „sprawowania władzy” w namiotach, bądź co bądź raczej niskich.
W Starożytnym Rzymie a także i w całym Imperium Rzymskim biesiadowanie w pozycji półleżącej było niezwykle popularne. Służyły do tego łózka biesiadne zwane od nazwy pomieszczenia triclinium, które potem wyewoluowały w półokrągłe stibadium zwane również sigma.
Być może Ostatnia Wieczerza nie wyglądała tak jak przedstawił nam Leonardo da Vinci , za stołem ale było ucztą w pozycji półleżącej, znane są też i takie wyobrażenie w sztuce wczesnochrześcijańskiej.
Włoskie inklinacje Cassone,Cassapanca i ……Kanapa czyli podróż od skrzyni do wygody.
Gdzie byśmy dziś byli bez włoskiego renesansu. Klasyczny dziś wypoczynek-sofa, rozpoczął swoją wielką karierę od zwykłej lub niezwykłej skrzyni zwanej Cassone, dawanej jako prezent ślubny.
Z biegiem czasu coraz częściej służyła jako miejsce do siedzenia
Nie była jednak za wygodną i przekształciła się w następnych wiekach w cassapanca , nadal łącząc dwie funkcje.
Wygodni Włosi stwierdzili, że jednak to nie jest to i nie będą już dłużej odpoczywać na desce. I powstała Kanapa, gdzie skrzynia spotyka się z łóżkiem. (taka jest etymologia tego słowa z greckiego i z łaciny znaczy tyle co łózko z moskitierom) i fotelem . Kanapa to mebel o konstrukcji szkieletowej, poszerzony fotel, mieszczącego od trzech do czterech osób, wyściełany, z podłokietnikami i bokami.
Turcy dają radę, a Polacy wreszcie w awangardzie ? – czyli nie tylko kebabem Turczyn nas podszedł.
Wraz z modą orientalna pojawiły się w XVII wieku w Europie, a być może wcześniej w Polsce, Rusi i na Bałkanach tureckiego pochodzenia meble zwane soffa.
Soffa z tureckiego a wcześniej arabskiego to , turecka kanapa (nie mylić z kanapką), rodzaj długiej ławki wyściełanej, z poduszkami i bocznymi wałkami zamiast poręczy i miękkim oparciem.
W niektórych krajach ten rodzaj mebla oparciem w kształcie wydłużonego owalu zwano otomana (nazw od imperium otomańskiego), w innych zaś z perskiego divan ( tak też do dzisiaj nazywa się we Włoszech i Rosji)
Jak byśmy dzisiaj zdefiniowali mebel zwany sofą.
Generalnie jest to mebel z długim siedziskiem, z oparciem na plecy i bocznymi poręczami służący do siedzenia. Wydaję się jednak, że nawet ta prosta definicja jest za szczegółowa . Można spotkać zarówno modele o niezmiennej konfiguracji jak i rozkładane; proste i narożne, a nawet o zaokrąglonym kształcie bez podłokietników, ba nawet bez pleców.
Czym różni się sofa od kanapy czy wersalki?
Czy są jakieś różnice, wręcz nieznaczące, jeśli w ogóle możliwe dziś do określenia. Dla innych co innego znaczy sofa, a co innego kanapa, a jeszcze co innego wersalka. Czy warto zaprzątać sobie tym głowę ?
Historycznie rzecz ujmując sofa jest rodzajem kanapy tzw. turecką kanapą, dziś przynajmniej w Polsce te słowa to synonimy, mimo, że czasami rozumiemy regionalnie je troszeczkę inaczej, co ciekawe obie mogą być rozkładane i służyć też do spania.
Inaczej jest z wersalką . Dla większości z Nas to szczególny mebel zarówno do siedzenia jaki i do spania, często z pojemnikiem na pościel. Zapytacie pewnie co to ma wspólnego z Wersalem…..no chyba tylko to, że to był super luksus dla naszych antenatów.
W każdym bądź razie w sofie rozkładanej mamy zamknięcie się koła historii , jest w nim łóżko, miejsce na którym biesiadujemy, miejsce do przechowywania w skrzyni i w końcu miejsce do siedzenia…….. i tak to powstał multikulturowy, globalny mebel, bardzo mocno osadzony w historii , niezbędny prawie dla wszystkich.
Na tym kończymy i z pewnością wrócimy jeszcze do tego ciekawego tematu.
